Niebo nad Toruniem w lipcu 2025

W Toruniu pierwszy dzień lipca rozpocznie się o godzinie 4:23, a zakończy o 21:14. Natomiast 31 lipca wschód Słońca nastąpi o godzinie 5:01, zaś zachód o 20:43. Wysokość Słońca nad horyzontem podczas górowania w lipcu zmniejszy się prawie o 5 stopni. W  naszych okolicach 30 lipca kończą się „białe noce” astronomiczne, które rozpoczęły się 11 maja. W tym miesiącu, podobnie jak w czerwcu, będzie można obserwować obłoki srebrzyste. Pojawiają się one zazwyczaj po zachodzie Słońca i przed jego wschodem, kiedy Słońce znajduje się od 6 do 16 stopni poniżej horyzontu,  czyli  około 1-3 godzin po zachodzie Słońca, lub przed  jego wschodem. Jeżeli ktoś wybiera się na wakacje nad Morze Śródziemne nie będzie miał większych szans, aby je zobaczyć (obserwowane są  głównie na szerokościach geograficznych pomiędzy 50 a 65 stopniem). 3 lipca o godzinie 21:55 Ziemia znajdzie się najdalej od Słońca (w aphelium). Obydwa ciała niebieskie będzie wtedy dzielił dystans ponad 152 milionów kilometrów.

Księżyc

Kolejność faz Księżyca w lipcu jest następująca:

02-07 21:30 - I Kwadra

10-07 22:37 - Pełnia

18-07 02:38 - III Kwadra

24-07 21:11 – Nów

W lipcowe wieczory i noce będziemy mogli oglądać Księżyc w bliskim sąsiedztwie następujących planet:

- Saturna i Neptuna - 16.07 (oświetlenie: 71%) planety będą widoczne najbliżej Księżyca przed świtem,  w odległości około 4°, Neptuna  możemy odnaleźć za pomocą lornetki, około 1 stopnia nad Saturnem),

- Urana - 20.07 (oświetlenie 27%), po wschodzie planety, około pierwszej, w odległości około 5°

                                                        (potrzebna lornetka),

-Wenus - 22.07  (oświetlenie: 9,6%), o 3:00 w odległości około 7,5°,

-Jowisza -23.07 (oświetlenie: 4%), nad ranem w odległości około 4°,

-Marsa - 28.07  (oświetlenie: 17%),   o 21:00 w odległości około 2°.

Księżyc podczas swojej wędrówki po nieboskłonie wieczorem 3 lipca znajdzie się obok Spiki z gwiazdozbioru Panny, 7 lipca zobaczymy go w konstelacji Skorpiona niedaleko Antaresa, a około godz. 23:30 Księżyc zakryje gwiazdę Al Niyat (2,8 ^m). 22 lipca od godziny drugiej w nocy do świtu możemy obserwować bardzo wąski sierp naszego naturalnego satelity obok gwiazdy Elnath (1,6^m) w gwiazdozbiorze Woźnicy.

Planety

Przez cały lipiec, na wieczornym niebie świecić będzie czerwony Mars, a na początku miesiąca nisko nad horyzontem możemy odnaleźć Merkurego. 4 lipca Merkury osiągnie maksymalną elongację wschodnią (25°). Wiąże się to z najlepszymi warunkami obserwacyjnymi najbliższej Słońcu planety. Nie łatwo będzie jednak odszukać bladą, niewielką tarczę Merkurego na jasnym jeszcze niebie. Wenus, pełniąca rolę Jutrzenki, będzie widoczna przez cały miesiąc przed wschodem Słońca. Na początku lipca będzie pojawiać się nad horyzontem przed godziną trzecią nad ranem, a pod koniec miesiąca będzie wschodzić kilkanaście minut po godzinie drugiej. 13 lipca Wenus (-4,0^m) będzie świecić w okolicach Aldebarana i gromady otwartej Hiady. W pierwszych dniach lipca za pomocą lornetki w okolicach Wenus możemy spróbować odnaleźć Urana (4 lipca o 3:00 w odległości około 2,5° w kierunku Plejad) W tych okolicach,  w konstelacji Byka, Uran przebywać będzie przez cały miesiąc. Saturn, przebywający w Rybach, na początku miesiąca będzie wschodził krótko po północy, a pod koniec miesiąca będzie pojawiał się nad horyzontem już w późnych godzinach wieczornych i przez cały ten okres widoczny będzie aż do świtu. W gwiazdozbiorze Ryb, kilka stopni nad Saturnem, za pomocą teleskopu lub lornetki możemy próbować odnaleźć Neptuna. Odległość między planetami 6 lipca po ich wschodzie tuż po północy wyniesie około 1°. W drugiej połowie lipca na porannym niebie pojawi się Jowisz, który z każdym dniem będzie wschodził coraz wcześniej. W ostatnich dniach lipca gazowego olbrzyma będziemy mogli obserwować już przed godziną trzeciej nad ranem.

Gwiazdozbiory i „spadające gwiazdy”

Z układów gwiazd na niebie dominować będzie w dalszym ciągu asteryzm Trójkąta Letniego (Wega, Deneb i Altair). Najjaśniejszą gwiazdą położoną na obszarze gwiazdozbiorów letnich jest Wega. Na wschód od Lutni znajduje się gwiazdozbiór Łabędzia. Poznamy go po charakterystycznym kształcie krzyża, na samej górze którego znajduje się Deneb. Między Łabędziem a Orłem można odszukać niewielkie gwiazdozbiory Liska, Strzały i Delfina. Na zachód od Wegi znajduje się gwiazdozbiór Herkulesa, w którym położony jest tzw. Apeks Słońca. Jest to punkt na niebie, w kierunku którego porusza się po swojej orbicie w Galaktyce Słońce wraz z naszym układem planetarnym. Na tle Herkulesa świeci najjaśniejsza na północnym niebie gromada kulista gwiazd M13, widoczna poza miastem nawet nieuzbrojonym okiem jako niewielka szara mgiełka. Wraz z upływem nocy centralną część nieba zacznie zajmować rozległy układ gwiazd zwany Pegazem. Natomiast nisko nad horyzontem warto spróbować odnaleźć Rybę Południową i Strzelca - gwiazdozbiory rzadko widoczne na naszym niebie. Gdy spojrzymy na letnie, nocne niebo z obszarów położonych z dala od świateł miast zobaczymy dużo więcej gwiazd  oraz świetlisty łuk Drogi Mlecznej. Jest to jedno z sąsiednich ramion naszej galaktyki nazywane Ramieniem Strzelca. Z uwagi na to, że jest bardzo daleko od nas, nie widzimy w nim już pojedynczych gwiazd, a jedynie jasną smugę.

W lipcu swoją aktywność zaczynają roje meteorów wchodzące w skład tzw. kompleksu Akwarydów-Kaprikornidów. Stanowi go kilka rojów z radiantami umiejscowionymi w gwiazdozbiorach Wodnika i Koziorożca. Do tego kompleksu należą m.in. Alfa Kaprikornidy oraz Południowe Delta Akwarydy.

Alfa Kaprikornidy są prawdopodobnie rojem bardzo starym, co ujawnia się w skomplikowanej strukturze radiantu. Meteory należące do tego roju mają niewielką prędkość, do 23 km/s, ale ich jasność często przewyższa przeciętną. Aktywność roju przypada na początek lipca i trwa do połowy sierpnia, a jego maksimum wystąpi 31 lipca, kiedy to będzie można dostrzec kilka zjawisk na godzinę (ZHR=5).

Południowe Delta Akwarydy zaczynają być aktywne 12 lipca, a ich maksimum przypadnie 31 lipca. W tym dniu ich aktywność jest dosyć duża - możemy spodziewać się około 25 meteorów na godzinę. Radiant tego roju znajduje się w gwiazdozbiorze Wodnika, a meteory podczas wchodzenia w atmosferę ziemską osiągają prędkość do 41 km/s. Rój związany jest z kometami muskającymi Słońce należącymi do rodziny Krachta i rodziny Machholza.

Swoją aktywność w drugiej połowie lipca zaczynają Perseidy, ale maksimum osiągną one dopiero w sierpniu. 

Międzynarodowa Stacja Kosmiczna (ISS) będzie widoczna do 25 lipca nocą lub w późnych godzinach wieczornych. W pierwszych dniach lipca oglądać możemy ISS w której będzie Sławoj Uznański-Wiśniewski. Wszystkie przeloty ISS i innych satelitów znajdują się na stronie: https://heavens-above.com.

                                                                     Autor: Jolanta Olejniczak PTMA Oddział w Szczecinie

                                                                           Opracował dla Torunia: Czesław Stawikowski

                                                             Tekst powstał dzięki współpracy z PTMA Oddział w Szczecinie